Aromaterapia to dziedzina związana z ziołolecznictwem. Prefiks „aroma„ może sugerować, że aromaterapia to wyłącznie rozpowszechnianie przyjemnych zapachów dla przyjemności. Jednak przyrostek „terapia„ jasno wskazuje, że to podejście do zdrowia jest znacznie bardziej złożone i opiera się na cennych olejkach eterycznych pozyskiwanych z różnych roślin, owoców cytrusowych, żywic i drewna. Od starożytności rośliny aromatyczne były cenione na całym świecie, a olejki zapachowe wydobywane z tych roślin są powszechnie znane jako „olejki eteryczne”. Aromaterapia to zatem wykorzystanie tych olejków eterycznych w celach terapeutycznych. Olejki eteryczne są cenione za ich liczne korzyści dla zdrowia, ale wymagają pewnych środków ostrożności w użytkowaniu.
Spis treści
Jak działa aromaterapia?
Aromaterapia opiera się na zastosowaniu olejków eterycznych. Istnieje wiele różnych metod wykorzystywania tych olejków, zależnie od ich właściwości, począwszy od rozprowadzania zapachów w powietrzu, poprzez aplikację na skórę, aż po spożywanie.
Jako forma medycyny alternatywnej, aromaterapia bazuje na zdolności olejków eterycznych do przenikania przez skórę i szybkiego wpływania na organizm za pomocą naturalnych substancji. Zasada działania aromaterapii jest opisana za pomocą trzech kluczowych aspektów, określanych jako „trójkąt aromatyczny„:
- Aspekt biochemiczny: Molekuły olejków wpływają na biochemiczne receptory w organizmach.
- Aspekt energetyczny: Olejki eteryczne są zdolne do oddziaływania na swoje otoczenie poprzez wymianę elektronów, co stanowi podstawę reakcji oksydoredukcyjnych. To z kolei stanowi podstawę właściwości antyoksydacyjnych niektórych olejków.
- Aspekt informacyjny: Molekuły olejków docierają do obszarów węchowych mózgu i stymulują różnorodne funkcje biologiczne i fizjologiczne.
Stosowanie olejków eterycznych może wydawać się trudne, lecz to tylko pierwsze wrażenie. Olejki eteryczne można stosować na wiele sposobów.
Jedną z najbardziej popularnych i powszechnie znanych metod (zwłaszcza dzięki przedrostkowi „aroma„) jest szeroko zakrojone stosowanie olejków eterycznych za pomocą dyfuzji, zarówno z użyciem dyfuzora, jak i bez niego. Zastosowanie dyfuzji olejków eterycznych obejmuje różnorodne korzyści, takie jak ułatwienie oddychania, eliminacja wirusów i bakterii, oczyszczanie powietrza oraz neutralizacja nieprzyjemnych zapachów. Istnieje kilka dostępnych opcji. Najprostszą i najefektywniejszą techniką jest używanie dyfuzora olejków eterycznych.
Inne, mniej zaawansowane techniki, ale równie skuteczne w dyfuzji olejków, również są dostępne i łatwiejsze w użyciu. Można np. nakładać kilka kropel olejku eterycznego na porowaty kamień, na kawałek tkaniny, a nawet dodać do dużej miski z gorącą wodą lub ciepłą kąpielą. Choć mniej efektywne pod względem zasięgu, te techniki również zdają egzamin.
Innym sposobem, choć czasami wydaje się nieco brutalny, jest połykanie olejków eterycznych. Uważaj: nie mówimy o połykaniu olejków eterycznych bezpośrednio (to bardzo niebezpieczne), zaleca się użycie odpowiedniego nośnika żywności, ponieważ olejki eteryczne nie mieszają się z wodą. W praktyce niektóre olejki można bezpośrednio dodawać do potraw lub stosować jako środek na utratę apetytu (np. cytryna, seler, …), albo po prostu rozpuszczać (maksymalnie 1-2 krople) w miodzie lub na kostce cukru. Możliwe jest także spożywanie kilku kropli na neutralnej tablecie, po uzyskaniu porady od farmaceuty. Taka metoda może okazać się skuteczna w leczeniu niektórych dolegliwości, takich jak problemy z trawieniem, bóle gardła czy też jako środek na zmniejszenie apetytu itp.
Osobiście jestem zdania, że to rozwiązanie, przyjmowanie olejków eterycznych doustnie, powinno być stosowane w ostateczności i nigdy bez nadzoru (i zgody) specjalisty od aromaterapii.
Ostatnim głównym sposobem stosowania aromaterapii jest stosowanie jej bezpośrednio na skórę. Niektóre olejki eteryczne mają właściwości lecznicze na skórze, podczas gdy inne pomagają złagodzić ból mięśni i ukoić części ciała, wzmocnić włosy, zęby itp.
Podobnie jak wcześniej (z wyjątkiem niektórych, np. olejku z drzewa herbacianego), zaleca się rozcieńczanie olejków eterycznych przed ich bezpośrednim zastosowaniem, np. poprzez dodanie do szamponu, kremu lub właściwego olejku roślinnego, także można je stosować w płynie do płukania jamy ustnej w celu usunięcia owrzodzeń jamy ustnej, stosować je bezpośrednio w celu dezynfekcji i wspomagania gojenia się ran. Istnieje wiele sposobów wykorzystania olejków eterycznych w aromaterapii i mają one wiele zalet.
Co jest potrzebne do aromaterapii?
Zaczynamy się interesować olejkami eterycznymi, gdy szukamy naturalnego rozwiązania jakiegoś problemu. Olejki eteryczne są bardzo wszechstronne i mogą być przydatne w wielu przypadkach. Istnieją jednak ich setki, z równie wieloma możliwymi zastosowaniami: doustnie, wdychane, nakładane na skórę lub rozpraszane w powietrzu, co może wyjaśniać, dlaczego czasami trudno jest rozpocząć aromaterapię. W odpowiedzi na pytanie: “co jest potrzebne do aromaterapii?”, w pierwszej kolejności odpowiem, chęć skorzystania z innej metody leczenia lub relaksu niż dotychczas. Jeśli chcemy poznać nowe możliwości to zaczerpniemy wiedzę na temat aromaterapii, skorzystamy z wiedzy innych (blog, książka) lub zapiszemy się na kurs dotyczący aromaterapii, a następnie zaopatrzymy się w olejki eteryczne (w zależności od dolegliwości, jaką posiadamy).
Wiele olejków eterycznych może być branych pod uwagę w przypadku tego samego problemu. Pytanie brzmi: którego olejku eterycznego powinienem użyć? Istnieją setki olejków eterycznych, ale jeśli nigdy w życiu nie używałeś ich, zalecam na początek zaopatrzyć się w kilka, które są niezbędne na początku przygody z aromaterapią. W kolejnym akapicie znajdziesz listę olejków eterycznych, od których ja zaczęłam swoją przygodę 😉
Kolejnym krokiem może być zaopatrzenie się w dyfuzor do olejków eterycznych. Jest to urządzenie, które pozwoli Ci na rozpraszanie olejków w Twoim otoczeniu. Zarówno dekoracyjne, jak i praktyczne urządzenie jest niezbędne do rozprzestrzeniania korzyści płynących z olejków eterycznych w harmonijny, ukierunkowany sposób. Wystarczy 10 do 15 minut dyfuzji, 1 lub 2 razy dziennie. Korzyści płynące ze stosowania olejków eterycznych są liczne, a obszary ich działania bardzo zróżnicowane. Trudno się temu dziwić, biorąc pod uwagę, że na świecie istnieją dziesiątki tysięcy roślin aromatycznych, z których każda wydziela olejki eteryczne dla powodów dobrze określonych.
Jakie olejki eteryczne najlepsze do aromaterapii?
Kiedy zaczynamy przygodę z aromaterapią, najczęstsze pytanie, jakie sobie zadajemy, to „które olejki eteryczne są absolutnie niezbędne na początek?”. I słusznie! Wybór odpowiednich olejków eterycznych jest kluczowy, nie tylko po to, aby maksymalnie skorzystać z ich wielu właściwości, ale zwłaszcza gdy dopiero zaczynasz, aby mieć pod ręką odpowiednie olejki w odpowiednim momencie. Olejki eteryczne, które zostaną przedstawione poniżej, powinny jednak być używane z ostrożnością: koniecznie weź pod uwagę wymagane warunki i środki ostrożności dotyczące każdego z nich!
Dzięki swoim licznym zaletom olejki eteryczne są dobrymi sprzymierzeńcami w walce z drobnymi bólami i dolegliwościami dnia codziennego. Jakie są główne olejki, które warto mieć pod ręką?
Oto 6 podstawowych olejków eterycznych:
- Olejek eteryczny RAVINTSARA
- jest to świetny środek przeciwzakaźny i przeciwwirusowy, doskonały na wszystkie stany grypopodobne.
- Olejek eteryczny z DRZEWA HERBACIANEGO (TEA TREE)
- jest to skuteczny środek przeciwinfekcyjny o szerokim spektrum działania, szczególnie zalecany w przypadku nadkażenia bakteryjnego. Stymuluje również układ odpornościowy.
- Olejek eteryczny z MIĘTY PIEPRZOWEJ
- ma właściwości przeciwbólowe i przeciwzapalne. Aby złagodzić migreny i bóle głowy, można umieścić kilka kropli bezpośrednio na skroniach.
- Olejek eteryczny LAWENDOWY FRANCUSKI
- ten olejek eteryczny ma właściwości przeciwlękowe, kojące i uspokajające.
- Olejek eteryczny z EUKALIPTUSA PROMIENISTEGO
- ten olejek eteryczny ma bardzo skuteczne właściwości przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne i wykrztuśne. Jest przydatny w przypadku infekcji wirusowych dróg oddechowych i łagodzenia objawów grypopodobnych.
- Olejek eteryczny WINTERGREEN GOLTERIA
- ten olejek eteryczny jest dobrym środkiem przeciwzapalnym. Można go stosować na zapalenie ścięgien, ale także na bóle mięśni, skurcze.
Olejki eteryczne nie są zwykłymi pachnidłami, lecz silnymi substancjami, zawierającymi wysokie stężenia związków aktywnych. Dlatego ich stosowanie wymaga zachowania środków ostrożności. Postępuj zgodnie z instrukcjami aplikacji. Unikaj stosowania kilku olejków jednocześnie. Miej oko na osoby z grup ryzyka (dzieci, kobiety w ciąży).
Czy aromaterapia jest bezpieczna?
Powszechna popularność i łatwość użycia olejków eterycznych mogą sugerować, że są one całkowicie bezpieczne. Jednakże, zdarzenia niepożądane związane z ich użyciem są częstsze, niż wiele osób sądzi, i mogą mieć różnorodne konsekwencje:
- Przypadkowe spożycie (zwykle przez dzieci);
- Uszkodzenie skóry, niektóre z olejków eterycznych mogą być fotouczulające, co oznacza, że mogą zwiększać wrażliwość skóry na promieniowanie słoneczne. W rezultacie istnieje ryzyko wystąpienia reakcji skórnych, takich jak rumień czy oparzenia;
- Przedawkowanie: stosowanie zbyt dużej ilości olejku eterycznego lub przez zbyt długi czas;
- Toksyczność dla niektórych narządów lub układów, zmienna w zależności od użytych olejków eterycznych i ich ilości: na przykład neurotoksyczność (układ nerwowy), hepatotoksyczność (toksyczność dla wątroby), nefrotoksyczność (toksyczność dla nerek), …;
- Alergia: ogólnie jest to alergiczne kontaktowe zapalenie skóry i często opóźniona nadwrażliwość;
- Podczas ciąży: Na koniec, w przypadku kobiet w ciąży. Niektóre olejki eteryczne mają działanie poronne, a zatem zwiększają ryzyko poronienia i przedwczesnego porodu. Inne są toksyczne dla rozwijającego się dziecka.
Olejki eteryczne zawierają wysokie stężenia aktywnych substancji chemicznych, co może wiązać się z pewnymi ryzykami. Dlatego należy postępować ostrożnie:
- Szczególnie w przypadku dzieci poniżej 10. roku życia oraz dorosłych, którzy mogą być bardziej podatni na działanie olejków eterycznych (takich jak kobiety w ciąży lub karmiące piersią, osoby starsze, osoby z epilepsją, astmą itp.).
- Nie należy wstrzykiwać dożylnie ani domięśniowo olejków eterycznych.
- Nie należy ich połykać (lub tylko w bardzo niewielkiej ilości i tylko nieliczne olejki jak np. olejek z drzewa herbacianego).
- Nie należy stosować olejków eterycznych bezpośrednio na błony śluzowe, oczy, przewód słuchowy itp.
- Dla osób skłonnych do alergii zaleca się systematyczne przeprowadzanie próby uczuleniowej przed każdym użyciem.
- Należy dokładnie umyć ręce po aplikacji na skórę lub po masażu.
- Zalecam sprawdzić jakość, pochodzenie olejków eterycznych i jak są uprawiane.
- Unikaj spalania olejków eterycznych, polecam użyć dyfuzora do olejków eterycznych 🙂
- Zaleca się korzystania z olejków eterycznych pod nadzorem profesjonalisty z dziedziny zdrowia.
Kto może praktykować aromaterapie?
Aromaterapia to forma medycyny alternatywnej, która wykorzystuje olejki eteryczne i inne substancje zapachowe pochodzenia roślinnego w celu poprawy zdrowia psychicznego, fizycznego i emocjonalnego. Jest to praktyka, która ma długą historię i jest stosowana w różnych kulturach na przestrzeni wieków.
W Polsce zawód aromaterapeuty nie jest jeszcze rozpoznawalny. Jeśli chcemy zdobyć wiedzę i kwalifikacje z tej dziedzinie możemy uczestniczyć w kursie aromaterapii, który zazwyczaj trwa krótko, 1-2 dni lub rozpocząć edukację z pokrewnym zawodzie, który będzie obejmował elementy aromaterapii (kurs naturopata lub zielarz-fitoterapeuta). Po ukończeniu kursu otrzymuje się certyfikat. Warto zastanowić się, czy to wystarczy, czy może chcemy pogłębić swoją wiedzę. Od niedawna można także skorzystać w Polsce ze studiów podyplomowych z aromaterapii, które proponuję Akademia Górnośląska.
A jeśli nie certyfikat ani studia podyplomowe? To co? Nie musisz od razu wydawać swoich oszczędności na płatne kursy. Informacje na temat aromaterapii można zdobywać z książek, stron internetowych lub uczestnicząc w webinarach. Polecam Twoje Olejki
Jakie są zalety aromaterapii?
Aromaterapia, czyli stosowanie naturalnych olejków eterycznych w celu poprawy zdrowia fizycznego, emocjonalnego i psychicznego, jest praktyką, która może przynieść różnorodne korzyści.
Oto kilka potencjalnych zalet aromaterapii:
- Relaksacja i zmniejszenie stresu:
- Niektóre olejki eteryczne, takie jak lawenda, melisa czy bergamotka, mają właściwości relaksacyjne. Ich zapachy mogą pomóc w redukcji poziomu stresu i napięcia.
- Poprawa nastroju:
- Aromaterapia może wpływać na produkcję neuroprzekaźników, takich jak serotonina i dopamina, co może pomóc poprawić nastrój i zredukować uczucie przygnębienia.
- Lepsze zdrowie psychiczne:
- Stosowanie olejków eterycznych może wspomagać radzenie sobie z różnymi problemami psychicznymi, takimi jak lęk czy bezsenność.
- Poprawa jakości snu:
- Niektóre zapachy, takie jak lawenda, mogą pomóc w relaksacji i poprawie jakości snu. Aromaterapia przed snem może sprzyjać bardziej spokojnemu i głębokiemu odpoczynkowi.
- Wsparcie dla układu oddechowego:
- Niektóre z olejków eterycznych mają właściwości przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne, co może pomóc we wsparciu układu oddechowego. Na przykład, eukaliptus może pomóc złagodzić objawy przeziębienia.
- Leczenie bólu:
- Olejki eteryczne, takie jak lawenda czy mięta pieprzowa, mogą być stosowane do złagodzenia bólu, np. poprzez masaż.
- Poprawa koncentracji i wydajności:
- Rozmaryn czy cytryna, są kojarzone z poprawą koncentracji, pamięci i ogólnej wydajności umysłowej.
- Stymulacja systemu immunologicznego:
- Niektóre olejki eteryczne mają właściwości antybakteryjne i przeciwwirusowe, co może pomagać we wzmacnianiu odporności organizmu.
- Łagodzenie objawów zmian nastroju:
- Aromaterapia może być stosowana jako wsparcie dla osób z depresją, nadwrażliwością emocjonalną czy innymi zaburzeniami nastroju.
- Łagodzenie napięć mięśniowych:
- Stosowanie aromaterapii w masażu może pomagać w rozluźnianiu napiętych mięśni i łagodzeniu bólu.
Każdy olejek eteryczny ma swoje własne właściwości i działa na stan psychiczny i emocjonalny. Są jednak wysoce skoncentrowane i podlegają przeciwwskazaniom. Dlatego najlepiej jest trzymać się zalecanych dawek, w przeciwnym razie mogą być toksyczne.
